Được
đăng ngày Thứ năm, 08 Tháng 1 2015 20:02
Nhà
biếm họa Georges Wolinski
Georges
Wolinski là tác giả của nhiều cuốn hoạt hình trào lộng nổi tiếng và là họa sỹ
tranh biếm họa tài ba về mọi lĩnh vực chính trị văn hóa và chính trị xã hội.
Ông được mời làm biên tập viên và họa sỹ biếm họa cho nhiều báo nổi tiếng như
L'Humanité (Nhân đạo), Paris Match, Action (Hành động), Le Nouvel Observateur
(Người Quan sát mới), Hara-Kiri, France Soir (Nước Pháp buổi chiều)... Ông là
phụ trách biên tập tuần báo Charlie Hebdo.
Ông
sinh năm 1934 ở Tunisie, vừa mới mất trong vụ thảm sát 07/01/2015 tại tuần báo Charlie
Hebdo, khi ông đang cùng ban biên tập họp mặt đầu năm để chuẩn bị kế hoạch
cho năm tới.
Tờ
báo Charlie Hebdo từng nổi tiếng vì tính chất trào lộng và biếm họa. Từ
tháng hai 2006, nhân danh tự do báo chí, tuần báo Charlie Hebdo, như nhiều báo
Châu Âu khác đã đăng lại 12 bức biếm họa về Mohamet đăng trên tờ báo Đan Mạch
Jyllands-Posten, khi nhà họa sỹ này bị đe dọa tính mạng. Các nhà báo, họa sỹ
Châu Âu đã phản ứng sự đe dọa của đám Hồi giáo quá khích. Họ sẵn sàng ủng hộ tự
do biểu cảm, tự do ngôn luận của người cầm bút, cầm cây cọ, phản đối sự phạm đến
nhân quyền của con người. Mặc dù bị đe dọa, ông cùng với những người đồng nghiệp
tiếp tục đấu tranh cho lý tưởng tự do.
Tháng
11 năm 2011, báo Charlie Hebdo dưới sự chỉ đạo của Charb (Stéphane
Charbonnier) vẫn tiếp tục ra một số đặc biệt với tựa đề "Luật đạo Hồi"
(Charia) với hình ảnh biếm họa Mohamet xấu xí. Hơn 400 ngàn tờ bán hết. Ngay
hôm sau, khu của tòa soạn Charlie Hebdo bị đốt cháy. Chính phủ đã vạch rõ kẻ
phá hoại là đám đạo Hồi cực đoạn. Ngày 07/01/2015, hai tay khủng bố nhân danh
Allah đã lọt vào tòa soạn nã súng làm 12 người mất mạng, và 11 người bị thương.
Wolinski đã bị thiệt mạng.
Ông
là nhà biếm họa có tiếng ở Pháp, từng đoạt nhiều giải về tranh biếm họa. Giải
quốc tế Biếm họa Gat Perich (1998). Tháng giêng 2005 ông được tặng Bắc đẩu bội
tinh vốn chỉ dành cho những người có công lớn với nước Pháp. Cũng năm đó, ông
nhận giải về tranh hoạt hình của thành phố Angoulême, nơi hàng năm nổi tiếng về
tổ chức hội tranh hoạt hình. Ông cũng từng tham gia với tư cách là chủ tịch hội
đồng giám khảo trong các cuộc thi truyện tranh.
Ông
là người đề cao tự do luyến ái, ông đấu tranh cho quyền tự do của người phụ nữ
về lĩnh vực này. Đó cũng là điểm mà đạo Hồi cấm kỵ.
Ông
là tác giả của nhiều truyện tranh hoạt hình trào lộng : Tôi không muốn
chết ngu đần, 1968, Chúng chỉ nghĩ có vậy (1969), Họ không biết hạnh
phúc của mình (1972), Cuộc đời không chỉ có ngoài chính trị (1970), Không
nên mơ (1974), Người Pháp làm tôi bật cười (1975), Tội nghiệp các
nàng (1999), Mấy tay đàn ông tội nghiệp (2001), Quyền phụ nữ và
đàn ông (2002), Vấn đề sex của người Pháp (2010), Nước Pháp muôn
năm (2013), Làng đàn bà (2014)… Chỉ riêng các tựa đề cũng nói lên chất
trào lộng của ông và chủ đề chính là phụ nữ. Tranh biếm họa của ông rất phong
phú, đa dạng đều trào lộng xung quanh vấn đề tự do của con người, sự chật chội,
gò bó trong một số quy tắc của xã hội đi đến xúc phạm nhân quyền của người phụ
nữ nói riêng và con người nói chung như đạo Hồi. Các ông chính trị, tôn giáo đẻ
ra những quy tắc để kìm hãm sự tiến triển khát vọng chân chính của con người vốn
tự nhiên như tình yêu.
Tôi
vẽ tranh cho từ điển Larousse…Khoang, chờ tôi mặc quần lót vào đã
Ngụ
ý của tác giả là có những lúc cần phải nghiêm túc. Larousse cũng là kiểu chơi
chữ cô gái "tóc hung". Ở đây vừa chơi chữ là "tôi vẽ cho
tay 'thích gái tóc hung', cô này lại tưởng đưa vào từ điển Larousse nên vội đi
mặc quần áo…
Một số bìa truyện
tranh của Wolinski
Ông
Paul ở Cuba
Wolinsli
tự thú
Nhật
ký du lịch
Từ
Paris đến Istalbul
(đôi trai gái hai nước hôn nhau không phân biệt tôn giáo). Đạo hồi thường cấm
cho phụ nữ yêu người tôn giáo khác.
Nước
Pháp đang dò dẫm
Biếm
họa ở bìa mặt hơi giống Hollande sau vụ đình đám của tổng thống đi thăm bồ bằng
xe gắn máy ở Paris. Wonlinski trào lộng tất cả những gì "nực cười"
trên thế giới chứ không phải riêng về thánh Mohamet. Tranh biếm họa của ông được
rất nhiều bình luận trong nước và trên thế giới quan tâm. Không cái gi qua nổi
con mắt tinh tường và cái nhìn trào lộng của ông. Nước Pháp tôn trọng tự do biểu
cảm. Tranh của ông không hề bị cấm và được đăng lại của nhiều báo trong nước và
trên thế giới và được đánh giá là thâm thúy. Ông có tài sử dụng các biếm họa
sex, phụ nữ để nói về chính trị xã hôi. Đó chính là tài nổi bật của ông mà nhiều
họa sỹ biếm họa khâm phục.
Nước
Pháp muôn năm
Ông
vẽ sau nhiều vụ đình đám về ái tình của các vị đứng đầu nhà nước Pháp.
Ngón
tay
Ông
thường dùng các tên tác phẩm cổ điển nổi tiếng của Pháp để trào phúng cuộc sống
hiện tại. Các nhà chính trị chỉ lý thuyết giả bộ ngây ngô thật thà nhưng cũng
quanh đi là bình thường như chuyện gái.
Kẻ
thật thà (dựa theo tên truyện ngắn của Voltaire)
Tư
duy
Ông
dựa trên triết lý "Tư duy" của nhà triết gia Blaise Pascal thế kỷ 17
khi tác giả này cho rằng con người là hòa hợp tổng thể của những tham muốn và
lý trí…. Wolinski biếm con người thời này sinh ra như cây đã còi cọc nên không
còn biết tư duy nữa và chỉ còn sống theo bản năng sinh lý… và đàn bà là
nguyên nhân của tư duy mâu thuẫn….
Tôi
cho xem tất
Ông
trào lộng các cuộc thi nam vương, hoa hậu… Đàn bà quyết định giải thưởng Nam
vương.
Những
năm 70
Tại
thư viện quốc gia Mittérand năm 2012 tuyển lựa hơn 500 tranh biếm họa của ông,
và tổ chức triển lãm nhân kỷ niệm 50 năm cuộc đời vẽ tranh của ông. Ông từng
tham gia vẽ cho 40 tờ báo, và hơn trăm truyện tranh, nhiều áp phích, cho quảng
cáo, kịch, phim truyền hình… trong mọi lĩnh vực văn hóa. Riêng cái áp
phích quảng cáo triển lãm đã thấy rõ phụ nữ là chủ đề áp đảo các tranh
trào lộng của ông nhưng lại ngầm chỉ vấn đề đang tồn đọng trong xã hội còn chất
đầy mâu thuẫn mà các nhà lãnh đạo đang như con lừa cố gắng kéo.
Cái
chết của Wolinski là vừa là nỗi đau buồn mất mát lớn, nhưng vừa là niềm tự hào
của gia đình và của những người cùng lý tưởng đấu tranh cho tự do ngôn luận, và
nhân quyền trên thế giới. Con gái ông Elsa Wolinski tuyên bố: "Bố tôi mất,
những lý tưởng của ông mãi mãi sống. Tôi sẽ tiếp tục lý tưởng của cha đấu tranh
cho tự do. Tôi đã kế thừa được ADN của cha để dấn thân vào tranh đấu vì tự
do". Maryse Wolinski - vợ của ông nghẹn ngào nói "Chồng tôi mất như một
người chiến sỹ hy sinh vinh quang trên chiến trường".
Mọi
người khắp nơi trên thế giới cùng lý tưởng đề cao tự do đều coi Wolinski cũng
như đồng nghiệp của ông Charb, Cabu, Tignous là những người anh hùng đã hy sinh
trên mặt trận văn hóa trong cuộc đấu tranh vì tự do ngôn luận trên toàn thế giới.
Cả nước Pháp để tang rủ ba ngày để tưởng niệm những người đã mất vì tự do và bảo
vệ chân lý của nền Cộng hòa Pháp.
Ngày
08/01/2015 hàng ngàn người Pháp thắp nến xuống đường để biểu thị sự phẫn nộ trước
những hành động man dợ của kẻ nhân danh Allah giết người đấu tranh vì tự do. Họ
hô vang biểu ngữ "tất cả chúng tôi đều là Charlie" như một sự thách
thức khi tự do và dân chủ nước Pháp đang bị đe dọa. Bà thủ tưởng Angela Merkel
cho đây là không chỉ là sự tự do dân chủ của nước Pháp bị đe dọa mà của toàn
Châu Âu. Tất cả các trường học, công sở sáng 08/01/2015 đều dành một phút mặc
niệm cho những người vừa thiệt mạng vì tự do.
Wolinski
cùng các đồng nghiệp của ông xứng đáng là người anh hùng trên mặt trận văn hóa
đấu tranh cho lý tưởng tự do của nhân loại. Lý tưởng của ông mãi mãi sẽ được thắp
sáng.
Paris,
08/01/2015
Trần Thu Dung
Trần Thu Dung
No comments:
Post a Comment