Biển Đông : Bắc Kinh lại ép Hà Nội nhân chuyến thăm của Du Chính Thanh (Trọng Nghĩa - RFI)

Biển Đông : Bắc Kinh lại ép Hà Nội nhân chuyến thăm của Du Chính Thanh

Trọng Nghĩa  -  RFI

Đăng ngày 03-01-2015 Sửa đổi ngày 03-01-2015 15:33

http://vi.rfi.fr/viet-nam/20150103-bien-dong-bac-kinh-lai-ep-ha-noi-nhan-chuyen-tham-cua-du-chinh-thanh/

Trung Quốc trong những ngày cuối năm 2014, đầu năm 2015 có vẻ hòa dịu khác thường với Việt Nam, khiến giới quan sát tự hỏi là Bắc Kinh đang âm mưu gì, cụ thể trên hồ sơ Biển Đông. Trong một bài phân tích công bố hôm qua, 02/01/2015 trên báo mạng The Diplomat, chuyên gia Carl Thayer đã tiết lộ nhiều chi tiết về hành động gây sức ép mới nhất của Trung Quốc trên chính quyền Việt Nam nhân chuyến công du Việt Nam vào hạ tuần tháng 12 của ông Du Chính Thanh, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc kiêm Chủ tịch Chính hiệp Trung ương Trung Quốc.

Trong ba ngày của chuyến thăm kết thúc hôm 27/12/2014, nhân vật lãnh đạo đứng hàng thứ tư trong chế độ Bắc Kinh đã tiếp xúc với toàn bộ các lãnh đạo cao cấp nhất của Việt Nam, từ Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ cho đến Tổng Bí thư Đảng Cộng sản. 

Ở đâu ông cũng có những tuyên bố hòa dịu, nội dung kêu gọi chính quyền Việt Nam chú ý đến « đại cục » được ông đánh giá là rất tốt đẹp trong quan hệ Việt-Trung. Ngay cả hành động hung hăng đưa giàn khoan HD-981 vào đặt trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở Biển Đông vào đầu tháng Năm, gây sóng gió trong bang giao giữa hai nước, cũng được ông giảm nhẹ, cho rằng hai bên cần lái quan hệ đi « đúng hướng », nhưng không nói rõ đó là gì. 

Trước lúc ông Thanh đến Hà Nội, hôm 05/12, Việt Nam đã chính thức gởi bản tuyên bố lập trường của mình về vụ Philippines kiện đường lưỡi bò Trung Quốc đến Tòa án Trọng tài Thường trực ở La Haye, trong đó bác bỏ hoàn toàn các luận điểm của Trung Quốc. Bắc Kinh tuy nhiên đã không có phản ứng gì nhiều trước hành động này. 

Bản thân ông Du Chính Thanh nhân chuyến công du Việt Nam cũng tránh không tuyên bố chính thức nào về chuyện đó, nhưng theo giới quan sát, ông đã hàm ý cảnh cáo Việt Nam khi ông đả kích cái mà ông gọi là « Ngoại giao Loa phóng thanh ».  

Theo bản tin Tân Hoa Xã đánh đi ngày 27/12, nhân vật này đã nói nguyên văn như sau : « Các vấn đề hàng hải rất phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi các cuộc đàm phán để quản lý và kiểm soát sự khác biệt. Ngoại giao 'loa phóng thanh' chỉ kích động sự bất ổn của công luận mà cả hai bên nên tránh. » 

Những yêu sách ngấm ngầm của Bắc Kinh đối với Hà Nội  

Theo ghi nhận của Giáo sư Carl Thayer, một số nguồn tin từ các quan chức và giới báo chí Việt Nam đã tiết lộ rằng ngay từ trước lúc ông Du Chính Thanh đặt chân xuống Hà Nội « Trung Quốc đã gây áp lực đòi Việt Nam phải tuân thủ ba điểm : Đình chỉ chiến dịch tuyên truyền chống Trung Quốc ; không quốc tế hóa tranh chấp biển đảo ; và tiến hành đàm phán về vấn đề tranh chấp trên cơ sở hoàn toàn song phương ». 

Theo Giáo sư Thayer, một số nhà báo Việt Nam cũng tiết lộ riêng với báo mạng The Diplomat rằng Trung Quốc đã phản đối việc Việt Nam gởi đến Tòa án Trọng tài Thường trực bản tuyên bố lập trường về vụ kiện của Philippines, và yêu cầu Việt Nam giữ kín và không công bố bản tuyên bố.

Trung Quốc cũng bày tỏ thái độ bất bình đối với ít nhất hai điểm trong bản tuyên bố của Việt Nam. Trung Quốc trước hết bác bỏ lời khẳng định của Việt Nam theo đó Tòa án Trọng tài Thường trực có thẩm quyền pháp lý về các vấn đề được Philippines nêu ra trong đơn kiện của mình. Thứ hai, Trung Quốc không đồng ý với lập luận của Việt Nam theo đó một số thực thể địa lý tranh chấp ở Biển Đông không thể có lãnh hải hoặc vùng đặc quyền kinh tế.

Giáo sư Thayer ghi nhận rằng các chi tiết nói trên không hề được báo chí nêu lên nhân chuyến công du Việt Nam của ông Du Chính Thanh, nhưng rõ ràng là vấn đề Biển Đông đã được đề cập đến và cả hai bên đều đồng ý giải quyết bất đồng thông qua đối thoại.

-----------------------

Năm 2015 Biển Đông sẽ tiếp tục bị Trung Quốc khuấy động

Trọng Nghĩa  -  RFI

Đăng ngày 01-01-2015 Sửa đổi ngày 01-01-2015 15:34

http://vi.rfi.fr/chau-a/20150101-nam-2015-bien-dong-se-tiep-tuc-bi-trung-quoc-khuay-dong/

Trong các dự đoán về tình hình châu Á năm 2015 vừa bắt đầu, bi quan nhất vẫn là các nhận định về Biển Đông, được cho là sẽ tiếp tục bị các tranh chấp giữa Trung Quốc và các láng giềng, đặc biệt là với Philippines và Việt Nam, khuấy động. Theo ghi nhận của hầu hết các nhà phân tích, tương tự như trong năm 2014, Trung Quốc sẽ tiếp tục vai trò kẻ gây rối tại Biển Đông.

Trong bài viết trên báo mạng Nhật Bản The Diplomat công bố hôm qua, 31/12/2014, Biển Đông tiếp tục được xếp vào trong số 10 diễn biến tại Đông Nam Á cần phải theo dõi trong năm 2015, nhất là trong bối cảnh một nước trực tiếp can dự vào tranh chấp Biển Đông là Malaysia lên làm chủ tịch luân phiên ASEAN, đồng thời bắt đầu nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

The Diplomat : Một năm đầy sóng gió ở Biển Đông

Theo tác giả Prashanth Parameswaran, năm 2015 rất có thể sẽ tiếp tục là một năm đầy sóng gió, nếu căn cứ vào xu thế hiện nay : « Với những gì đã xảy ra trong vài năm qua, thì chớ dại bỏ Biển Đông ra khỏi danh sách (những sự kiện cần chú ý), mặc dù rất khó dự đoán chính xác sự việc sẽ diễn biến ra sao ».

Đối với chuyên gia này, trong số hai vấn đề cần đặc biệt theo dõi, trước hết phải xem các nước Đông Nam Á trong khối ASEAN - cả các nước có tranh chấp lẫn không có tranh chấp - điều chỉnh phản ứng của họ ra sao trước chiến lược càng lúc càng rõ ràng của Trung Quốc, vừa bành trướng trên biển bằng cách dần dần thay đổi nguyên trạng Biển Đông, vừa gắn chặt mình vào khu vực Đông Nam Á trên bình diện kinh tế.

Một diễn biến thứ hai cần chú ý là phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực tại La Haye (Hà Lan) về vụ kiện của Philippines nhắm vào Trung Quốc, sớm nhất là sau ngày 16/06/2015 là thời hạn chót mà Tòa án đã dành cho Bắc Kinh để trả lời luận chứng bổ sung mà Tòa đã yêu cầu Manila phải nộp trước ngày 15/03/2015.

Phán quyết của cơ chế trọng tài của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển có thể ảnh hưởng đến các diễn biến trên hiện trường, đặc biệt là đến việc các bên sử dụng công cụ pháp lý để tìm giải pháp cho các tranh chấp đang diễn ra.

Trung tâm nghiên cứu Mỹ CSIS : Biển Đông vẫn là điểm nóng

Dự đoán của The Diplomat cũng không khác gì so với nhận xét của một loạt chuyên gia Mỹ về Biển Đông. Trong tạp chí của nhóm Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Á châu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS tại Washington, số ra ngày 23/12/2014, rất nhiều chuyên gia phân tích tên tuổi về Biển Đông đều không một chút nghi ngờ là Biển Đông sẽ tiếp tục là một điểm nóng trong năm 2015.

Bà Bonnie Glaser cho rằng bãi Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), ở vùng quần đảo Trường Sa đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc nhưng hiện do Philippines kiểm soát rất có thể trở thành điểm nóng.

Trên bãi cạn này có xác một chiếc tàu cũ do Hải quân Philippines cố tình cho mắc cạn vào năm 1999 để làm chỗ đóng quân cho một toán lính Thủy quân lục chiến làm nhiệm vụ canh gác. Trong năm 2014, lực lượng Trung Quốc đã thành công trong việc ngăn không cho Philippines mang vật liệu xây dựng đến nơi để gia cố chiếc tàu.

Trong tình hình đó, chuyên gia Glaser thẩm định rằng, trong trường hợp mà chiếc tàu bị rệu rã và tuột khỏi bãi cạn này, lực lượng Trung Quốc có thể thừa dịp tiến chiếm luôn bãi cạn này, và vấp phải sự chống đối của hải quân Philippines.

Vùng Biển Đông cũng có nguy cơ bị khuấy động do việc Trung Quốc đưa giàn khoan trở lại. Theo giáo sư Chu Phong (Zhu Feng), vụ Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 vào hoạt động trong vùng biển gần Việt Nam vào năm 2014 đã tạo ra căng thẳng cùng cực giữa Bắc Kinh và Hà Nội, trước khi tình hình tạm lắng dịu.

Tuy nhiên trong năm 2015, theo ông Chu Phong, « Trung Quốc có khả năng di chuyển giàn khoan dầu trở lại vùng biển tranh chấp, chắc chắn Việt Nam sẽ lại quấy rối hoạt động giàn khoan dầu của Trung Quốc ». Chu kỳ trả đũa lẫn nhau đó sẽ chỉ có thể chấm dứt khi hai bên đạt được thỏa thuận chính trị về việc cùng khai thác dầu trong vùng biển tranh chấp ở Biển Đông.

Có điều là, theo giáo sư Chu Phong, trước mắt chưa thấy được một thỏa thuận như vậy ở chân trời.