05-01-2015
Có
những thất bại sẽ làm các bạn bật khóc. Có những thất bại sẽ làm các bạn không
thể khóc thành lời. Có những thất bại sẽ làm các bạn mất niềm tin và gục ngã một
thời gian. Thậm chí có thể có những thất bại làm các bạn đau đến mức ước như
mình chưa bao giờ được sinh ra. Trong những giờ phút ấy, hãy nhớ rằng ai cũng sẽ
phải trải qua những thử thách tương tự. Cái gì không giết chết được chúng ta
thì sẽ làm chúng ta lớn mạnh hơn. Tôi mong điều ấy ở các bạn.
Tôi
rất hân hạnh được có mặt trong buổi lễ tốt nghiệp ngày hôm nay của các bạn, những
cựu sinh viên yêu quý của trường Cao đẳng Nghề Việt Mỹ. Trong ngày
vui này, tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 điều với tư cách là một người bạn. Chỉ
có 3 điều thôi, không có gì là lớn lao.
Điều
thứ nhất là về sự thất bại.
Tôi
tự cho mình là một người dám chấp nhận thất bại. Thất bại đầu đời của tôi là
trong năm đầu Đại học. Tôi vào học Đại học Quốc Gia Hà Nội năm 1995 và đặt mục
tiêu phải lấy được học bổng để đi Úc học ngay trong năm đầu tiên. Để làm được
việc đó, tôi phải đứng đầu trường về thành tích học tập. Kết quả học tập của
tôi năm đó đứng đầu trường. Nhưng đáng tiếc là chương trình học bổng của Úc mà
tôi nhắm tới năm đó kết thúc. Giấc mơ không thành, tôi đã khóc nhiều ngày,
nhưng tôi không bỏ cuộc.
Khi
tốt nghiệp Đại học, tôi cũng tốt nghiệp đứng đầu khoá. Tôi được trường Đại học
Quốc Gia Hà Nội giữ lại làm giảng viên. Thế nhưng mức lương khi đó chỉ có 400
nghìn Đồng mỗi tháng, đủ cho tôi uống café và ăn sáng vài ngày. Tôi nộp hồ sơ
xin việc ở nhiều nơi, và trong suốt 6 tháng trời, tôi chỉ nhận được hết cái lắc
đầu này tới cái lắc đầu khác. Lại một thất bại nữa.
Sự
thất bại trong việc tìm việc làm tốt và lương cao khiến tôi nhận ra tôi cần phải
làm tốt hơn nữa. Tôi đã dành một năm tự học và xin học bổng. Thời kỳ này áp lực
lớn tới mức tóc trên đầu tôi rụng từng mảng. Tôi cao 1m74, và khi đó tôi chỉ nặng
hơn 50 kg đôi chút. Nhưng nỗ lực của tôi cuối cùng không uổng. Tôi được nhận học
bổng của viện Harvard Yenching tại trường Đại học Harvard và được nhận vào học
tại Đại học Tổng hợp Texas tại Austin. Năm 24 tuổi, tôi bắt đầu qua Mỹ học tiến
sĩ Kinh tế.
Gần
6 năm học tiến sĩ là một thời kỳ gian khổ, đặc biệt là trong giai đoạn làm luận
án. Các thất bại liên tiếp trong nghiên cứu và áp lực phải thành công để tốt
nghiệp là đặc biệt nghiêm trọng. Nếu thời gian kéo dài quá lâu, học bổng của
tôi sẽ hết, và tôi sẽ phải bỏ cuộc và về Việt Nam với hai bàn tay trắng. Vì thế
nhiều lúc quẫn trí tôi đã tính đến việc tự sát.
Thế
nhưng cuối cùng tôi vẫn vượt qua được. Khi tôi tốt nghiệp đầu năm 2007, tôi là
một trong 3 nghiên cứu sinh được đánh giá cao nhất trong số khoảng gần 20 tiến
sĩ Kinh tế tốt nghiệp năm đó của trường. Ngay từ trước khi ra trường, tôi đã có
việc làm tại Mỹ với mức lương khởi đầu 6 con số, tức là hơn 100 nghìn USD/năm.
Năm
2010, tôi về Việt Nam và bắt đầu làm việc cho một Quỹ đầu tư lớn nhất nhì Việt
Nam trên cương vị cố vấn kinh tế cao cấp. Nhiều người ngăn cản quyết định này.
Nhiều người cho tôi là ngu ngốc. Và quả thật, tôi bị sa thải chỉ sau 3 tuần làm
việc ở tập đoàn này. Lý do, các lãnh đạo của họ sợ những gì tôi nói và viết có
thể ảnh hưởng đến tương lai chính trị của tập đoàn. Lại một thất bại nữa. Lần
này nặng hơn vì tôi đã 33 tuổi.
Nhưng
chính nhờ thất bại này, sự nghiệp của tôi rẽ sang một lối đi mới. Tôi tham gia
cùng các bạn bè thân hữu của mình xây dựng công ty tài chính TNK Capital, giờ
là một công ty tư vấn tài chính uy tín ở Việt Nam. Từ công ty này, chúng tôi lập
ra Ismart Education, một công ty tiên phong ở Việt Nam trong lĩnh vực giải pháp
giáo dục số, và đầu tư vào Học viện Giáo dục Hoa Kỳ, là công ty sở hữu trường
Cao đẳng Nghề Việt Mỹ. Đó cũng là lý do mà tôi đứng trước các bạn ngày hôm nay
với tư cách Chủ tịch của Trường.
Những
thất bại mà tôi gặp phải trong 20 năm qua có thể chưa phải là những thất bại lớn.
Tôi có thể sẽ còn gặp thêm nhiều thất bại nữa trong những năm tới. Nhưng mỗi
khi thất bại, tôi lại thấy mình trưởng thành hơn và quyết tâm hơn.
Ngày
hôm nay các bạn ra trường, cũng giống như tôi ra trường hồi 15 năm trước. Dù học
giỏi tới đâu, hành trang lập nghiệp của các bạn cũng giống như tôi ngày đó, vẫn
còn nghèo nàn lắm. Các bạn chắc chắn sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử
thách, và sẽ có nhiều thất bại. Có những thất bại sẽ làm các bạn bật khóc. Có
những thất bại sẽ làm các bạn không thể khóc thành lời. Có những thất bại sẽ
làm các bạn mất niềm tin và gục ngã. Có những thất bại thậm chí làm các bạn đau
đến mức ước như mình chưa bao giờ được sinh ra. Trong những giờ phút ấy, hãy nhớ
rằng ai cũng sẽ phải trải qua những thử thách tương tự. Cái gì không giết chết
được chúng ta thì sẽ làm chúng ta lớn mạnh hơn. Tôi mong điều ấy ở các bạn. Và
đó là chia sẻ đầu tiên.
Tiến
sĩ Trần Vinh Dự chia sẻ cùng các tân cử nhân tại buổi lễ tốt nghiệp 2014
Điều
thứ hai là về sự hữu hạn của cuộc đời.
Khi
tôi còn ở những năm đầu của tuổi 20, tôi không bao giờ nghĩ đến một ngày nào đó
mình trở nên già đi. Với tôi khi đó chỉ có tuổi trẻ. Thế nhưng đứng trước các bạn
ngày hôm nay ở đây, tôi nhận ra 15 năm đã trôi qua như một giấc mơ. Chỉ 3 năm nữa
tôi sẽ bước vào tuổi 40. Thêm một giấc mơ 15 năm nữa giống như giấc mơ vừa qua
và tôi sẽ ngoài 50 tuổi. Điều đó cũng sẽ đến với các bạn. Rất nhanh thôi, 10
năm, 20 năm, rồi 30 năm sẽ trôi qua và một sáng thức dậy các bạn sẽ thấy tóc
trên đầu mình có nhiều sợi bạc.
Điều
đó không có gì là đáng buồn. Ngược lại, nó là một động lực lớn nếu các bạn biết
tận dụng. Hiểu rằng mình sẽ già đi và biến mất khỏi trái đất này như là một lẽ
tự nhiên cũng có nghĩa rằng bạn sẽ biết yêu quý từng ngày còn lại và biết dùng
nó một cách có ích nhất.
Thế
nào là có ích? Tôi không có ý nói đến việc bạn phải có những đóng góp lớn lao
cho xã hội hoặc những hi sinh phi thường. Cái có ích mà tôi nói đến ở đây là
các bạn chỉ sống có một lần cuộc sống này, vì thế hãy làm những gì các bạn thực
sự yêu thích nhất. Tôi muốn mượn lời Steve Jobs tại lễ tốt nghiệp năm 2005 của
Đại học Standford. Jobs nói rằng “thời gian của các bạn là hữu hạn, vì thế đừng
phí phạm thời gian để sống cuộc đời của người khác. Đừng bị xập bẫy các giáo điều
để phải sống cuộc sống của mình theo cách nghĩ của người khác. Đừng để tiếng
nói quan điểm của người khác nhấn chìm tiếng nói sâu thẳm trong lòng bạn. Và điều
quan trọng nhất là hãy có can đảm để đi theo tiếng gọi của trái tim và trực
giác của bạn. Chúng là thứ biết rõ rất bạn thực sự muốn trở thành một người như
thế nào. Những thứ khác đều là thứ yếu.”
Khi
các bạn thực sự làm việc gì mà các bạn yêu thích nhất, các bạn sẽ dễ vượt qua
những thử thách hơn. Công việc chiếm một phần lớn cuộc đời của các bạn, vì thế,
các bạn sẽ chỉ cảm thấy thực sự mãn nguyện khi được làm việc mà các bạn cho là
thích hợp nhất với mình.
Tôi
là một người ham viết lách từ nhỏ. Ngay khi còn là học sinh phổ thông cơ sở,
tôi đã viết tiểu thuyết và làm thơ. Tiểu thuyết của tôi chưa bao giờ được đăng,
và thơ của tôi cũng vậy. Có lẽ tiểu thuyết của tôi quá dở và thơ của tôi cũng cộc
cằn. Tôi không làm thơ và viết văn nữa, nhưng niềm yêu thích viết lách thì ngày
một lớn. Cuối cùng, tôi trở thành một nhà phân tích và bình luận về kinh tế và
quan hệ quốc tế. Trong mười năm nay, tôi đã có gần 1 nghìn bài viết đăng tải
trên nhiều báo và tạp chí trong và ngoài nước. Đó là sở thích của tôi. Nó làm
tôi cảm thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa. Nếu như nhiều tuần qua đi không thể
viết những gì mình muốn viết, tôi cảm thấy thiếu hụt như thiếu hụt ô xi để thở,
và tôi phải quay lại viết bằng được.
Trong
số các bạn ngồi đây ngày hôm nay, hẳn sẽ có một số bạn đã thực sự biết mình muốn
làm gì. Các bạn thật may mắn. Với phần lớn các bạn khác, có lẽ các bạn vẫn còn
chưa biết mình muốn làm gì. Các bạn hãy tiếp tục tìm kiếm. Cũng giống như tất cả
các vấn đề thuộc về trái tim, các bạn sẽ biết mình tìm ra nó khi gặp nó. Các bạn
không được dừng lại trước khi tìm ra. Và khi đã tìm ra công việc mà mình thực sự
ưa thích, các bạn hãy theo đuổi nó bằng toàn bộ năng lượng của mình. Vì thời
gian của các bạn trên đời này chỉ là hữu hạn, các bạn sẽ già đi, và chắc chắn
các bạn không muốn trở thành một người già chìm đắm trong hối tiếc về quá khứ bị
bỏ lỡ.
Điều
thứ ba là sự thành đạt và hạnh phúc.
Không
phải ai sinh ra cũng là thiên tài, cũng có cơ hội để trở thành một thiên tài.
Không phải ai sinh ra cũng trong một gia đình giàu có, hoặc có cơ hội để trở
thành giàu có. Tôi không phải là một thiên tài, và cho đến giờ tôi cũng chưa
bao giờ là một người thực sự giàu có. Có thể trong số các bạn tốt nghiệp ngày
hôm nay sẽ có một số ít bạn trở thành những người đặc biệt nổi tiếng hoặc giàu
có về sau, nhưng chắc chắn phần lớn trong số các bạn sẽ là những người có cuộc
sống bình thường.
May
mắn là không cần phải là một thiên tài hoặc một người đặc biệt giàu có thì mới
có hạnh phúc. Thậm chí trong nhiều trường hợp điều này còn ngược lại, có nghĩa
là người đặc biệt nổi tiếng hoặc giàu có nhiều khi không có hạnh phúc.
Lý
do là, hạnh phúc là cảm nhận chủ quan của bạn đối với những gì bạn làm, những
gì bạn có, và những gì xung quanh bạn. Hạnh phúc không phải là một khái niệm vật
lý với những công thức khô cứng. Nó là thứ thuộc về con người, và vì thế, nó có
có vẻ đẹp và sự bí ẩn mà chỉ có chính bạn mới giải mã cho mình được. Nếu biết
cách giải mã, hạnh phúc đến từ những điều nhỏ nhặt nhất. Trong bước đường sắp tới,
các bạn sẽ phải luôn bám đuổi trong một cuộc cạnh tranh gay gắt về danh lợi.
Nhưng hãy đừng để nó cuốn các bạn đi vĩnh viễn. Hãy biết dừng lại, dành thời
gian để cảm nhận và tự vui với những gì mình có.
Và
lý do để tôi chia sẻ điều này là vì hôm nay là ngày của các bạn. Các bạn đã đặt
thêm được một dấu mốc hết sức quan trọng trong cuộc đời mình. Những khó khăn cực
nhọc trên ghế nhà trường đã qua, những khó khăn cực nhọc trên con đường mưu
sinh và khẳng định bản thân đang đến. Nhưng ngay lúc này, chính lúc này đây,
các bạn có quyền dừng lại trong một ngày, có quyền tự hào vì những gì mình đã
làm được, có quyền vui chơi với các bạn đồng khoá và thầy cô thêm một ngày nữa
như những sinh viên còn đang học, có quyền tổ chức tiệc tùng để ăn mừng thành tựu
của mình.
Không
có ai sống thay cuộc sống của các bạn, và các bạn cũng không cần phải sống thay
cuộc sống của ai. Vì thế, không ai có quyền đánh giá hay nghi ngờ những nỗ lực
mà các bạn phải trải qua để đến được với thời khắc này. Chúng tôi, những người
đàn anh, đàn chị, những người đã đi trước, vui mừng và nghiêng mình trước các bạn.
Chúc tất cả các bạn thành công và hạnh phúc.
--------------------------
XEM THÊM TÀI LIỆU DƯỚI
ĐÂY ĐỂ PHÁN ĐOÁN VỀ VAI TRÒ CỦA MỘT TRÍ THỨC :
mardi
9 décembre 2014
Khi
một xã hội chết lâm sàng.
Xã
hội Nga thời Sô-viết đã chết lâm sàng nếu chỉ có một khoa học gia Sakharov mà
không có nhà trí thức Sakharov.
Khoa
học gia Sakharov lẫy lừng trong xã hội Sô-viết vào thập niên 60 sau khi thành
công thử nghiệm quả bom nhiệt nguyên tử đầu tiên, Tsar Bomba, với sức tàn phá
50Mt, vượt xa mọi trái bom khác hiện hữu trên thế giới. Sakharov là niềm hãnh
diện không chỉ của dân tộc Nga mà còn là bằng chứng vượt trội về khoa học của
xã hội chủ nghĩa đối với xã hội tư bản Tây phương.
Nhưng
nếu không có một nhà trí thức Sakharov, trong thập niên 60, thì giới quân phiệt
Nga đã thống lĩnh quyền hành, tất cả kỹ nghệ của Nga đã trở thành kỹ nghệ quốc
phòng, thế giới đã có thể chìm dưới biển lửa chiến tranh hay ngập ngụa trong địa
ngục cộng sản.
Cũng
nếu không có nhà trí thức Sakharov, trong thập niên 70, thì xã hội Nga đã trở
thành một quần đảo ngục tù, không chỉ ở Siberie, mà ở toàn lãnh thổ Liên bang
Sô-viết.
Nhưng
một con én Sakharov không làm lên nổi mùa xuân. Sakharov cuối cùng bị đảng cộng
sản Nga tước mọi danh dự của « người cha bom H » đồng thời giam lỏng ông này ở
Gorki. Ông bị lưu đày trên chính quê hương của ông. Nhưng cũng do đó mà Liên
bang Sô-viết lần hồi rệu rã, tự sụp đổ như một thân cây mục nát. Thật là thê thảm,
vì đã không nghe những lời cảnh báo như là tiên tri của Sakharov từ hơn ba thập
niên trước.
Giới
khoa học gia sau này có thể đôi khi nhắc đến nhà vật lý Sakharov, nhưng nhân loại
luôn nhớ đến một nhân cách trí thức vĩ đại Sakharov. Và dân tộc Nga hôm nay sẽ
buồn biết bao nhiêu nếu không có giải Nobel hòa bình của nhà trí thức Sakharov
năm 1975.
Xã
hội Sô-viết đã yên mồ yên mả, nhưng điểm son trí thức Sakharov vẫn còn tồn tại
mãi mãi.
Xã
hội Pháp lẽ ra cũng đã chết lâm sàng, nếu vụ án Dreyfus, không có những người
có uy tín như thủ tướng, dân biểu, nhà văn, nhà báo... lên tiếng bênh vực.
Dreyfus, cùng với công lý, sẽ phải chết do bộ máy nghiền là tập đoàn hữu phái
và giới quân phiệt Pháp thời hậu bán thế kỷ 19. Những người lên tiếng bênh vực
trong vụ Dreyfus đều có địa vị quan trọng trong xã hội. Họ lên tiếng không phải
vì danh tiếng, tiền bạc... ngược lại, họ bị đe dọa bắt bớ. Emile Zola phải đi tị
nạn sang Anh.
Khoa
học gia Sakharov vẫn chỉ là một khoa học gia, nhà báo Emile Zola vẫn là một nhà
báo, nếu quí ông này chấp nhận một xã hội hoang dã cá lớn nuốt cá bé, sống chết
mặc bây, công lý là ý muốn của cường quyền, bạo chúa. Vị trí trong xã hội của
Sakharov thời đó được tầng lớp lãnh đạo quí trọng biết bao nhiêu. Emile Zola,
Clémenceau, Léon Blum, Jean Jaurès... đều là những người có địa vị và tiếng tăm
trong xã hội Pháp. Nhưng vì lương tri, những người này chấp nhận mọi hiểm nguy
và mất mát cho chính đời sống của của họ. Họ lên tiếng chống lại những quyết định
bạo ngược của người cầm quyền, bênh vực cho những giá trị mà họ xem là cao đẹp
trong xã hội. Emile Zola cùng bè bạn khởi động phong trào trí thức trên thế giới.
Xã hội nước Pháp ngày càng tiên tiến, văn minh hơn.
Thật
là cao quí biết bao nhiêu hai tiếng trí thức !
Còn
xã hội Việt Nam nếu không chết lâm sàng thì cũng là một xác ướp, còn phần xác
mà không có phần hồn.
Khi
mà « dân oan » đã trở thành một tầng lớp rộng lớn trong xã hội thì xã hội đó đã
mục nát, rệu rã. Khi mà người yêu nước, bất đồng chính kiến với đảng CSVN, cho
dầu chỉ mới lên tiếng một cách ôn hòa, thì bị trù dập, tù đày... xã hội đó là một
xã hội đang hấp hối. Trong một xã hội, khi mà công an càng lộng quyền thì công
lý của xã hội đó càng tiêu điều. Công lý thể hiện cho đạo đức, lương tri và
lương tâm. Khi công lý đã chết thì xã hội đó chỉ còn là một xác không hồn. Chân
lý không còn thì xã hội đó là xã hội của những tên lưu manh, điểu giả.
Những
người được trọng dụng với tầm cỡ Sakharov ở Việt Nam không hề thiếu. Nhưng
không hề thấy ai lên tiếng.
Đâu
cần đến kiến thức chuyên môn để thẩm định các việc đó đúng hay sai ? Người ta
chỉ cần một chút can đảm.
Người
ta thẩm định một khoa học gia qua thành quả của công trình nghiên cứu nhưng người
ta thẩm định một trí thức qua thái độ của người này.
Để
xã hội Việt Nam không chết lâm sàng, những người có địa vị trong xã hội cần phải
tỏ thái độ, cần phải lên tiếng nói khi cần thiết. Những người này không dám nói
thì ai dám nói ? Không ai dám nói, tất cả đều vô cảm, hèn, thì xã hội đã chết
lâm sàng.
Publié
par Nhan Tuan Truong à 21:40
No comments:
Post a Comment