Được
đăng ngày Thứ tư, 17 Tháng 12 2014 05:59
Theo
chúng tôi thì có ít nhất ba lý do khiến trí thức Việt
Nam không muốn hay ngần ngại tham gia vào các tổ chức
chính trị đối lập dân chủ: 1) Do sợ hãi. 2) Do chưa có
tổ chức nào xứng tầm. 3) Do chưa vượt qua được chính
mình.
1.Do
sợ hãi
Lý
do đầu tiên là “do sợ hãi” thì có lẽ ai cũng hiểu.
Chính quyền Việt Nam mà cụ thể là ông Nguyễn Tấn Dũng
từng nhắc đi nhắc lại nhiều lần là “kiên quyết
không để nhen nhóm các tổ chức đối lập…”. Đang
độc quyền, một mình một chợ, muốn hét giá nào thì
được giá đấy, thằng nào không chịu thì tẩn cho một
trận bắt phải đồng ý… thì ai mà không thích và cố
giữ bằng được? Nguyên lý chung để mỗi chính quyền
tồn tại là dựa trên hai trụ cột: “thuyết phục” và
“khuất phục”, trong đó “thuyết phục” phải là trụ
cột chính, “khuất phục” chỉ dùng đến khi quá bí
bách hoặc khi “thuyết phục” hết tác dụng. Với sự
phát triển của mạng lưới thông tin toàn cầu thì việc
chính quyền cố “thuyết phục” người dân Việt Nam
tin vào một thiên đường mù (là chủ nghĩa cộng sản
của Mác-Lênin) đã thất bại và hết tác dụng. Trụ cột
duy nhất của chính quyền hiện nay chỉ còn duy nhất một
cột chống đỡ là “khuất phục” người dân bằng bạo
lực. Chính vì vậy đàn áp chỉ có thể gia tăng chứ
không thể giảm đi trong thời gian tới. Bằng chứng mới
nhất là các vụ bắt giữ một loạt blogger rất ôn hòa
như Anh Ba Sàm-Nguyễn Hữu Vinh, giáo sư Hồng Lê Thọ, và
nhà văn Nguyễn Quang Lập. Những người này không hề
chống đối chế độ hay tham gia vào một tổ chức đối
lập dân chủ nào. Càng dã man hơn khi chính quyền vẫn
tiếp tục xách nhiễu và truy đuổi cô Đinh Phương Thảo,
con gái của thầy giáo Đinh Đăng Định đã mất cách đây
gần một năm. Hay cũng giống như ông Điếu Cày Nguyễn
Văn Hải và tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ trước đây. Ông Hải
xác quyết là ông chỉ làm truyền thông chứ không làm
chính trị nhưng vẫn bị án tù 12 năm. Ông Hà Vũ cũng
khẳng định là ông “không chống đảng và nhà nước”
và ông “cũng không thuộc một tổ chức chính trị nào”
vẫn bị 7 năm tù.
Trí
thức Việt Nam vẫn ngộ nhận rằng chỉ cần không tham
gia vào một tổ chức đối lập là có thể an toàn để
phản biện các chính sách của nhà nước. Với chính
quyền Việt Nam thì “không đồng ý” đã là “chống
đối”, “không ủng hộ” cũng có nghĩa là “chống
đối”. Chính quyền luôn có nhu cầu tạo ra một “thế
lực thù địch” mơ hồ nào đó để làm cái cớ đàn
áp các tiếng nói bất đồng, trong nội bộ cũng như
trong dân chúng. Những người muốn lên tiếng cho dân chủ
cần ý thức được điều này để chuẩn bị tâm lý cho
mình. Chính quyền sẽ tìm mọi cách gây khó dễ cho những
tiếng nói bất đồng. Càng “độc lập” chừng nào thì
nguy cơ bị chính quyền hành hạ càng cao chừng đó. Một
“phát hiện” rất thú vị của nhà báo, blogger nổi
tiếng Phạm Chí Dũng là “Những con cừu lẻ loi dễ bị
ăn thịt hơn!”. Chúng tôi hoàn toàn đồng ý với nhận
định này. Càng tham gia vào một tổ chức có uy tín, chặt
chẽ và đông đảo thành viên chừng nào càng an toàn
chừng đó.
2.-
Do chưa có một tổ chức nào xứng tầm
Đây
là suy nghĩ phổ biến của nhiều trí thức Việt Nam, kể
cả những người đang đấu tranh cho dân chủ. Suy nghĩ
của họ là các tổ chức chính trị dân chủ là ai? Tuổi
gì? Thành tích gì? Tại sao ta lại phải tham gia vào một
tổ chức vô danh như vậy? Tài năng và uy tín của ta phải
khác, hoặc phải làm thủ lĩnh mới đúng tầm… Dưới
con mắt của họ thì chẳng có một tổ chức nào ra gì,
và nếu tổ chức đó muốn có được họ thì phải học
Lưu Bị, ba lần chầu chực ở lều cỏ để thu phục
Khổng Minh.
Đúng
là tại Việt Nam vẫn chưa có một tổ chức chính trị
dân chủ đối lập thật sự hùng mạnh, kể cả chúng
tôi (Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên-THDCĐN). Lý do luôn là
từ hai phía, từ phía các tổ chức và phía trí thức
Việt Nam. Ai cũng hiểu rằng sự phát triển của một tổ
chức luôn là vấn đề sống còn. Nếu không phát triển
thì tổ chức sẽ tàn lụi hoặc dẫm chân tại chổ. Có
nhiều yếu tố chủ quan từ phía các tổ chức, như
phương pháp tiếp cận chưa hiệu quả, chưa mạnh mẽ
trong việc thuyết phục mọi người tham gia, vì vậy chưa
phát triển được tổ chức ở trong nước, kém liên kết
giữa các thành viên, hoạt động vẫn còn trong bóng tối,
tính cục bộ, nhân sự yếu kém không đủ sức hấp dẫn
các lực lượng trí thức cấp tiến… Tất cả các ý
kiến này đều đúng cả và ai cũng thấy được điều
đó nếu không thì tổ chức đã thành công. Tất nhiên là
còn nhiều việc phải làm cho bản thân các tổ chức.
(xin được viết riêng bài khác)
Tuy
nhiên về phía trí thức Việt Nam thì nên hiểu sao đây?
Có lẽ chúng tôi đã những người lên tiếng nhiều nhất
về chủ đề này, sỡ dĩ cho đến giờ Việt Nam vẫn
chưa có dân chủ là do “trí thức Việt Nam kém” chứ
không phải do “người dân Việt Nam kém”. Trí thức
Việt Nam đã ngủ vùi trong vỏ bọc của đạo Khổng Giáo
suốt hơn 2000 năm qua và vẫn chưa thực sự thức dậy.
Họ bám vào câu nói nổi tiếng của nhà tư tưởng Phan
Châu Trinh “khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”
rằng “dân trí Việt Nam còn thấp” để trốn tránh và
rũ bỏ trách nhiệm của mình. Trách nhiệm đó là “hướng
dẫn và lãnh đạo quần chúng”. Người dân nước nào
cũng vậy thôi. Ngay cả tại nhiều nước Châu Âu thì
trong các cuộc bầu cử chỉ có 50-60% cử tri đi bỏ
phiếu, điều này có nghĩa là gần một nữa không quan
tâm gì đến chính trị. Với họ ai cũng được. Cách đây
hơn 200 năm, khi Mỹ và một số nước Châu Âu bắt đầu
dân chủ hóa đất nước họ thì hiểu biết của người
dân họ khi đó kém xa người Việt bây giờ nhưng họ vẫn
thành công. Trí thức phải đi trước để dẫn đường
và kéo người dân đi theo trong khi đó thì trí thức Việt
Nam lại ngồi chờ, đợi để người dân lôi đi.
Một
ví dụ, ai cũng biết rằng nhờ có tổ chức Công đoàn
Đoàn kết nên phong trào dân chủ đối lập tại Ba Lan
mới thành công và kéo theo sự sụp đổ của hệ thống
xã hội chủ nghĩa ở Châu Âu, kể cả cái nôi khai sinh
ra nó là nước Nga. Thế nhưng tổ chức này là những ai?
Do ai lãnh đạo? Người Việt mình chỉ quen nhìn vào chiến
thắng sau cùng mà không bao giờ để ý đến sự hình
thành và phát triển của tổ chức này. Giai đoạn ban đầu
của họ cũng rất khó khăn và chật vật. Nên nhớ ông
Lech Walesa, người lãnh đạo Công đoàn Đoàn kết có một
xuất thân rất bình thường, cha ông chỉ là người thợ
mộc, bản thân ông chưa được học đại học mà chỉ
học ở trường dạy nghề và sau đó làm thợ điện ở
xưởng đóng tàu Lênin. Nếu trí thức Ba Lan cũng “chảnh”
và “kênh kiệu” như trí thức Việt Nam thì làm sao có
được Công đoàn Đoàn kết?
Hoạt
động chính trị và dấn thân cho dân chủ có những đặc
thù riêng, rất đặc biệt vì nó không có gì để hứa
hẹn hay mặc cả ngoài sự tự do và được sống như
những con người thật sự. Nếu một công ty hay tập đoàn
lớn họ có thể chiêu dụ nhân tài về cho mình bằng
cách “tiếp cận-thuyết phục, tiếp cận-thuyết phục
và tiếp cận- thuyết phục” với mức lương cao và
những điều kiện làm việc lý tưởng... Trong khi các tổ
chức chính trị thì không có gì để hứa hẹn ngoài sự
hy sinh và cống hiến. Một tổ chức chính trị lương
thiện và đứng đắn như THDCĐN cảm thấy mình không thể
làm những việc như “tiếp cận-thuyết phục” một
người nào đó gia nhập Tập Hợp, vì nếu điều xấu
nhất xảy ra khi người được thuyết phục và tham gia
vào Tập Hợp bị bắt, nếu vợ con họ không hiểu thì
họ sẽ oán trách chúng tôi, cho rằng vì chúng tôi “lôi
kéo” nên giờ gia đình họ mới bị thế này thế khác…
Chúng ta nên biết một điều là có gần 80% dân Nga vẫn
cho rằng mọi khó khăn mà họ đang phải chịu đựng là
do Mỹ và Phương Tây gây ra chứ không phải do Putin. Nhiều
người Việt cũng tin như thế.
Quyết
định tham gia vào một tổ chức chính trị để mở ra kỷ
nguyên lịch sử mới cho đất nước là một quyết định
rất khó khăn, nó đòi hỏi một bản lĩnh, sự quyết tâm
và lòng can đảm. Cuộc tranh đấu này rất vĩ đại và
rất xứng đáng để mỗi người Việt Nam dấn thân. Tuy
nhiên tự mỗi người trí thức Việt Nam phải xác định
cho mình đâu là lý tưởng và mục đích của đời người?
Đóng góp hay không đóng góp cho một tổ chức để mang
lại dân chủ cho Việt Nam. Mỗi người trí thức cũng
phải hiểu cho rằng chúng tôi cũng chỉ là những người
bình thường như bao người khác, chỉ khác chăng chúng
tôi hiểu rằng phải tập hợp lại với nhau thì chúng ta
mới có được sức mạnh để buộc chính quyền Việt
Nam thay đổi về hướng dân chủ trong hòa bình. Ông
Nguyễn Gia Kiểng sẽ không bao giờ là Lưu Bị vì ông
không định làm vua nên không thể đi năn nỉ từng “tiểu
Khổng Minh” để thu phục họ về làm tôi tớ cho mình.
3.-
Do chưa vượt qua được chính mình
Sỡ
dĩ có tình trạng là các tổ chức chính trị Việt Nam
vẫn dẫm chân tại chỗ là do trí thức Việt Nam vẫn
chưa vượt qua chính mình. Họ vẫn xem trí thức là người
phục vụ chế độ thay vì làm người lãnh đạo xã hội
và đất nước. Đa số họ đều ngồi chờ, họ biết
rằng chế độ cộng sản là tồi dở và sớm muộn gì
rồi cũng bị đào thải nhưng họ vẫn không dám tin vào
những tổ chức dân chủ non trẻ, dù rằng có những tổ
chức như THDCĐN, là một tổ chức chính trị đối lập
có cương lĩnh chính trị và một lộ trình tranh đấu rất
rõ ràng, trong sáng và khả thi. Đã có những trí thức
nổi tiếng và có quyền chức từng nói rằng nếu có một
tổ chức nào đó qui tụ được vài ngàn thành viên và
tổ chức được các cuộc biểu tình vài chục ngàn người
tham dự là họ sẽ theo liền. Rõ ràng là thay vì tham gia
để tạo ra một tổ chức hùng mạnh như vậy thì họ
ngồi đợi, hơn nữa khi có một tổ chức làm được như
vậy thì cách mạng đã thành công rồi, cần gì họ tham
gia nữa?
Hai
“căn bệnh” khá nghiêm trọng của trí thức Việt Nam
mà chúng tôi đã không ngần ngại mổ xẻ đó là “không
yêu nước” và “thiếu hiểu biết về chính trị do
không chịu học hỏi”. Nếu yêu nước và yêu người
Việt Nam thì mỗi người trí thức, đã từ lâu, phải
thét lên, gào lên trước những bất công và ngang trái mà
chế độ này đang gây ra từng ngày từng giờ cho đất
nước và con người Việt Nam. Nếu yêu nước, yêu người
Việt Nam và yêu chính bản thân thì họ phải biết rằng
muốn làm chính trị thì phải học hỏi và môi trường
để học làm chính trị đó là môi trường của các tổ
chức chính trị. Làm chính trị là biết và có thể làm
việc chung cùng nhau chứ không phải làm một nhân sĩ,
đánh bóng bản thân và ngồi chờ thời. Khi nào trí thức
Việt Nam lấy làm xấu hổ khi nói “tôi không làm chính
trị”, “tôi độc lập”…thì may ra khi đó trí thức
Việt Nam mới trưởng thành và chỉ khi đó họ mới tìm
hiểu và quan tâm về “văn hóa tổ chức”, tức là khả
năng làm việc chung với nhiều người trong một tổ chức.
Nói
bao nhiêu cũng không đủ, nhiều lúc cảm thấy ngôn ngữ
của mình cũng phải bất lực trước sự thờ ơ của trí
thức Việt Nam. Tuy nhiên trí thức Việt Nam cũng chỉ có
hai lựa chọn: Một là chấp nhận sự cai trị ngày càng
hà khắc và độc đoán của chính quyền Việt Nam, hai là
ủng hộ cho một tổ chức chính trị đối lập dân chủ
còn non yếu, góp một tay để nó mạnh lên để nó thay
thế cho “mô hình chủ nghĩa xã hội” đã thử nghiệm
suốt 70 năm qua trên đất nước Việt Nam. Nếu ai không
tin vào chúng tôi hay một tổ chức nào khác thì thử
thành lập cho mình một tổ chức xem sao? Rồi thời gian
sẽ làm cho họ hiểu, để xây dựng và nhất là làm cho
một tổ chức phát triển trong môi trường trí thức như
Việt Nam là rất khó. Trí thức Việt nam vẫn chưa vượt
qua được chính mình, chưa vượt qua được tâm lý nô lệ
thay vì làm một con người mới và hoàn toàn tự do.
Việt
Hoàng
No comments:
Post a Comment