Monday,
December 1, 2014
Tôi
đã từng viết về vấn đề vàng đô để tiên lượng
kinh tế toàn cầu nói chung, và kinh tế của từng quốc
gia, và gia đình nhỏ. Trong những bài viết đó, tôi đã
từng nhắc đến đề tài này. Hôm nay, tôi xin hệ thống
lại để thấy Hoa Kỳ quản lý toàn cầu như thế nào?
Dù
thế giới có thay đổi thế nào đi nữa, thì 100 năm tới
Hoa Kỳ vẫn là cường quốc số 1 về khoa học kỹ thuật,
giáo dục. Từ đó, nền tảng lý thuyết kinh tài cũng từ
đất nước này đẻ ra, nhờ vào họ biết thúc đẩy tất
cả tiềm năng trí tuệ của con người. Và nước Mỹ vẫn
sẽ lèo lái kinh tế toàn cầu, xoay chuyển chính trị toàn
cầu, và là quốc gia cầm lái vĩ đại.
Tháng
Mười Hai năm 1944, hơn 70 quốc gia họp nhau ở thành phố
Bretton Woods thuộc bang New Hamshire Hoa Kỳ để quyết định
chuyển trung tâm quyền lực kinh tài từ Luân Đôn sang Nữu
Ước, và đồng dollar Mỹ là thống soái thay vì Bảng
Anh.
Cần
nhắc lại, bang New Hamshire là bang đẻ ra những sáng kiến
to lớn cho Hoa Kỳ và cho thế giới nói chung. Một trong
những sáng kiến vĩ đại nhất mọi thời đại về giáo
dục do các giáo sư đại học của bang này đưa ra. Đó
là, trả quyền tự trị về cho các đại học, đi đôi
với đại học phải đi đầu trong nghiên cứu phục vụ
cho nhân sinh. Để sáng kiến này được các nhà thờ và
chính quyền Hoa Kỳ vào thế kỷ XIX đồng ý, thì đã có
nhiều giáo sư, sinh viên phải chết hoặc đi tù.
Cũng
tại New Hamshire này, hệ
thống Bretton Woods
ra đời. Nó buộc các đồng tiền mạnh gắn chặt vào
vàng. Tỷ lệ 35 dollar Mỹ ăn 1 ounce vàng. Sau đó, các
đồng tiền khác đi theo dollar Mỹ. Ví dụ 1 dollar Mỹ ăn
2 Đức Mã, bằng 0.75 Bảng Anh, và bằng 80 Yên Nhật, etc
- gold dollar.
Lý
do phải chuyển đổi quyền lực từ Anh sang Mỹ, vì lúc
đó, Hoa Kỳ chiếm lĩnh hơn 50% thị trường xuất khẩu
toàn cầu. Nước Mỹ tiêu dùng hơn 50% toàn cầu cộng
lại. Hoa Kỳ đã lập ra những hệ thống phòng thủ như
NATO và hiệp ước an ninh với Nhật Hàn để chống lại
cộng sản. Hoa Kỳ bảo kê an ninh quốc phòng, các quốc
gia đi theo Hoa Kỳ chỉ cần làm ăn và đóng phí cho những
cuộc chiến tranh mà Hoa Kỳ thấy cần thiết, để bảo
vệ các quốc gia cùng phe nhóm với Hoa Kỳ.
Nhưng
từ năm 1944 đến 1970, các quốc gia dưới quyền như Đức
và Nhật phục hồi nhanh chóng. Họ chiếm lại thị phần
xuất khẩu thế giới, cũng như khả năng tiêu dùng của
họ cũng tăng cao chiếm khoảng 25% toàn cầu. Họ yêu
sách, phải bỏ hệ thống Bretton Woods để họ tự do làm
giá đồng tiền của nước họ, nhằm phụ vụ cho việc
xuất khẩu dễ dàng hơn, bằng cách hạ
giá đồng bạc nội địa
của mình. Trong 25 năm kinh tế toàn cầu bình yên nhờ hệ
thống Bretton Woods, nay sóng gió bắt đầu, khi tổng thống
Nixon đồng ý yêu cầu của Đức và Nhật. Ông quyết
định hủy bỏ hệ thống neo giá đồng tiền vào vàng,
thả nổi đồng tiền toàn cầu, và trả 24.000 tấn vàng
của các quốc gia ký quỹ vào kho vàng Nữu Ước để
được phép in tiền khi cần tiêu xài cho quốc gia, mà hệ
thống Bretton Woods quy định.
Bắt
đầu năm 1971, Hoa Kỳ chuyển sự neo đậu giá đồng tiền
vào vàng sang năng lượng - dầu hỏa: oil dollar - cũng là
lúc Hoa Kỳ dùng đồng dollar neo vào dầu hỏa để cai
quản toàn cầu. Vì thế giới công nghiệp cần năng
lượng. Cho đến nay năng lượng từ dầu hỏa vẫn là
nguồn chính mà toàn cầu sử dụng.
Suốt
từ 1971 đến 1978, giá dầu quanh quẩn 20 dollar/thùng.
Nhưng khi phong trào cộng sản thế giới lan rộng đến
các quốc gia Hồi giáo ở Trung Đông - giếng dầu thế
giới - thì Iran tách ra sự che chở của Hoa Kỳ. Sự kiện
52 con tin ngoại giao năm 1978 do Iran bắt giữ, đã làm giá
dầu tăng gấp 3 lần. Giá vàng vì thế cũng tăng cao nhất
trong lịch sử từ 35 dollar/ounce lên đến 850 dollar/ounce!
Khi
52 con tin được giải thoát, tình hình giá dầu trở lại
quanh quẩn 25 dollar/thùng, và giá vàng trở về khoảng 100
dollar/ounce. Nhưng sau khi sự kiện Liên Xô và Đông Âu sụp
đổ, nó đã để lại nhiều thiệt hại cho Hoa Kỳ vì
những cuộc chạy đua vũ trang trong thời kỳ chiến tranh
lạnh. Bên cạnh đó, Hoa Kỳ múa gậy vườn hoang suốt
gần 20 năm từ 1990 đến 2008. Làm anh cả ôm đồm, nợ
công Hoa Kỳ tăng quá mức. Bong bóng đầu tư bảo hòa và
vỡ tung. Một cuộc đại khủng hoảng toàn cầu lớn nhất
kể từ 1933 bắt đầu từ Hoa Kỳ.
Trong
đại khủng hoảng đó, Hoa Kỳ đã vay 800 tỷ dollar từ
Trung Cộng để giải quyết. Thế là, một số cuộc chiến
ở Bắc Phi Trung Đông nổ ra, làm nghẽn mạch chuyển dầu
đi tới toàn cầu, giá dầu tăng ngất ngưỡng, có lúc
cao nhất lên đến 140 dollar/thùng vào tháng Chín năm 2008.
Giá vàng lập kỷ lục mới với 1900 dollar/ounce. Và sau 6
năm lên nắm quyền, đảng Dân Chủ ở Hoa Kỳ đã chỉ
lo khôi phục kinh tế Hoa Kỳ, điều chỉnh sự tham chiến
trân toàn cầu. Giờ kinh tế Hoa Kỳ tăng trưởng từ <
1% lên 4.5%/năm. Tỷ lệ thất nghiệp của Hoa Kỳ quay về
con số lý tưởng < 5%.
Ngay
tức thì khi Hoa Kỳ ổn định kinh tế, câu chuyện Nga xâm
lược Ukraina xuất hiện. Một lệnh cấm vận kinh tế với
Nga. Trong khi đó, Hoa Kỳ thành công việc nghiên cứu và
sản xuất vắt đá thành dầu, và đến năm 2015 sẽ là
quốc gia sản xuất dầu nhiều nhất thế giới. Hoa Kỳ
là quốc gia sử dụng dầu nhiều nhất thế giới, khoảng
hơn 20% toàn cầu, trong một quốc gia chỉ có 5% dân số
so với toàn cầu.
Trong
cuộc khủng hoảng vừa qua, tổ chức các quốc gia sản
xuất dầu đã tăng đầu tư và xây dựng nhà máy lọc
dầu, khai thác thêm nhiều mỏ dầu mới. Nay, Hoa
Kỳ độc lập năng lượng,
không còn lệ thuộc nhập khẩu dầu. Nguồn cung dầu
tăng, trong khi nhu cầu nhập khẩu của quốc gia sử dụng
dầu nhiều nhất thế giới không còn nữa. Huyết mạch
chuyển giao dầu thông thoáng. OPEC vẫn cứ sản xuất đều
đều không giảm. Vậy là giá dầu giảm. Giá dầu giảm,
thì giá vàng cũng giảm theo.
Nước
Nga mạnh lên trong 10 năm nhờ khủng hoảng kinh tế Hoa Kỳ,
vì chỉ biết bán tài nguyên dầu hỏa, khí gas để ăn.
Nước Nga mạnh lên thì Hoa Kỳ và Trung Cộng cũng khốn
khổ vì giá dầu tăng, vì họ là những quốc gia đứng
thứ nhất và thứ hai sử dụng dầu nhiều nhất thế
giới. Ông Putin đã gặp thời khi lên nắm quyền ngay lúc
giá dầu tăng, thực ra ông không có tài năng gì, ngoài tư
tưởng và hành động độc tài được nuôi dưỡng từ
thời cộng sản Liên Xô.
Nay
giá dầu xuống. Nước Nga khốn đốn. Ông Putin quen là
lãnh đạo ăn bám của để dành của tổ tiên. Nay không
có sáng kiến gì để vực nước Nga, vì hơn 200 ngàn tài
năng khoa học Nga đã bị chảy chất xám sang phương Tây
và Hoa Kỳ trong 12 năm cầm quyền của ông. Quanh ông không
còn ai biến nước Nga trở thành một quốc gia hùng mạnh
nhờ vào trí tuệ, mà chỉ là những kẻ ăn bám như ông.
Oil
dollar đã làm mưa, làm gió suốt 10 năm qua. Giờ đã đến
lúc mưa tạnh, gió hòa. Cũng là lúc Hoa Kỳ hùng mạnh trở
lại. Cũng là lúc Trung Cộng chật vật với bong bóng đầu
tư. Cũng là lúc mà nếu ông Putin muốn trợ giá đồng
Rub của mình thì, 400 tỷ dollar dự trữ từ bán dầu và
khí gas của nước Nga chỉ có thể dùng trong 60 ngày!
Dầu
giảm còn $64.40/thùng nó làm giá vàng sáng nay hạ thẳng
đứng 1 phát chỉ trong 1 phút đồng hồ tới $39.10/ounce,
chỉ còn $1151.60/ounce. Mốc $1.000/ounce đang chờ trong 1
tháng cuối năm 2014.
Oil
dollar bình yên thì ông Putin thả nổi đồng Rub Nga từ 35
Rub ăn 1 dollar lên đến 50
Rub ăn 1 dollar.
Thả nổi đồng Rub Nga thì của cải để dành của dân
Nga từ tiền thành giấy lộn. Thả nổi đồng Rub tức có
nghĩa là ông Putin thả nổi luôn sự nghiệp chính trị
của mình.
Oil
dollar bình yên đồng nghĩa với Hoa Kỳ vững mạnh, và
thế giới đối nghịch đang chật vật với cơm áo gạo
tiền. Một bài toán rất đơn giản nhưng rất công phu
để làm thế nào để trở thành kẻ thống trị toàn
cầu. Hay nói cách khác, chính trị và kinh tế là một
nghệ thuật của sự có thể.
----------------------
No comments:
Post a Comment