Quốc
Phương
BBC
Việt ngữ
11
tháng 12 2014
Nhân
quyền của Việt Nam 'còn kém' cả Campuchia và nhà nước
Việt Nam cần chấp nhận nhân quyền 'không phải là nguy
hiểm' cho an ninh quốc gia 'mà ngược lại', theo nhà nghiên
cứu từ Campuchia nói với Tọa đàm trực tuyến của
BBC Nhân ngày Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (10/12) năm nay.
Khi
được yêu cầu so sánh giữa Việt Nam và Campuchia, ở đâu
mà chính quyền và nhà nước 'nghiêm chỉnh, nghiêm túc'
hơn đối với vấn đề nhân quyền, từ Phnom Penh, Tiến
sỹ Vannarith Chheang, Giám đốc Viện Nghiên cứu Hợp
tác và Hòa bình, nói với cuộc Tọa đàm hôm 11/12/2014.
"Hệ
thống chính trị hai nước khác nhau, ở Campuchia có hệ
thống bầu cử đa đảng từ năm 1993. Từ 1993 đến nay,
Campuchia về dân chủ và nhân quyền có tiến bộ và phát
triển khá, so với Việt Nam thì hệ thống chính trị khác
nhau.
"Về
tự do chính trị, tự do ngôn luận, Campuchia cao hơn nhiều
so với Việt Nam, về phê phán chính phủ hay vấn đề xây
dựng đất nước, như vậy đó cũng là một vấn đề,
nhưng so với Việt Nam là thấp hơn, nó không nghiêm trọng
bằng Việt Nam".
Nhà
nghiên cứu chính trị Việt Nam, khu vực Đông Nam Á đưa
ra lời khuyên với nhà nước Việt Nam về vấn đề nhân
quyền, ông nói:
"Đối
với nhà nước Việt Nam, nhà nước Campuchia và các nước
khác, nhà lãnh đạo, nhà chính trị phải chấp nhận
những vấn đề nhân quyền không phải là nguy hiểm đến
an ninh quốc gia, đên sự phát triển xã hội và kinh tế.
"Ngược
lại nhân quyền là một vấn đề giúp cho sự phát triển,
ổn định xã hội và ổn định chính trị.
"Như
vậy đó là thực chất của vấn đề nhân quyền.
"Tôi
nghĩ chính phủ của các nước trên thế giới phải thúc
đẩy sự tôn trọng nhân quyền vì lợi ích của con người
và lợi ích của nhà nước".
'Nhân
quyền trên giấy?'
Mới
đây, một nhà nghiên cứu về luật Hiến pháp và quyền
con người, quyền công dân, Giáo sư Nguyễn Đăng Dung,
từ Đại học Quốc gia Hà Nội nói với BBC rằng bản
Hiến pháp sửa đổi năm 2013 của Việt Nam 'đã có tiến
bộ' với hẳn một chương riêng được soạn thảo về
quyền con người.
Nhà
nghiên cứu này cũng cho hay năm tới đây, Việt Nam đang
'đặt trên bàn' để cân nhắc sửa đổi tòan hệ thống
luật pháp.
Theo
ông Dung, việc này không chỉ hạn chế ở một số điều
luật nhất định như các điều 258, 79 và 88 trong Bộ
luật hình sự và lý do là để phù hợp hơn với Hiến
pháp sửa đổi và công ước, các văn bản luật pháp
quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết.
Hôm
thứ Năm, nhà hoạt động xã hội Nguyễn Lân Thắng
bình luận với Tọa đàm của BBC về khoảng cách giữa
chính sách, luật pháp và thực tiễn nhân quyền ở Việt
Nam.
Từ
Đồng Tháp, nơi ông đang chuẩn bị theo dõi vụ xét xử
với bà Bùi Thị Minh Hằng và một số nhà hoạt động
nhân quyền khác, Kỹ sư Lân Thắng nói:
"Mọi
điều luật cũng chỉ nằm trên giấy, điều quan trọng
nhất là mỗi chúng ta phải biết quyền của mình, bảo
vệ quyền của mình và cùng hợp tác với những người
khác để có thể giữ được quyền của mình không bị
ai xâm phạm. Đấy mới là điều quan trọng.
"Chứ
còn bất cứ điều luật, bất cứ điều hay rồi bất cứ
tuyên bố của các chính trị gia như thế nào đều vô
nghĩa hết, nếu như những người nhỏ bé trong xã hội
cũng như những người ở một địa vị cao, họ bị vi
phạm nhân quyền thì đấy là điều không thể chấp nhận
được".
'Bắt
bớ bloggers'
Bộ
công an Việt Nam mới đây cập nhật về vụ bắt nhà văn
Nguyễn Quang Lập (tức blogger Bọ Lập - Quê Choa) với một
thông báo trên trang tin của Bộ này nói ông Lập đã 'xin
được khoan hồng' và cam kết 'từ nay chỉ viết về văn
học, nghệ thuật', thạc sỹ Nguyễn Tiến Trung từ
Sài Gòn bình luận:
"Tôi
không rõ thực hư như thế nào, nhưng dù có chuyện gì
xảy ra, tôi lúc nào cũng yêu mến nhà văn Nguyễn Quang
Lập.
"Và
tôi biết rằng mỗi người có điều kiện, hoàn cảnh
khác nhau, cho nên tùy thuộc hoàn cảnh đó mà chúng ta sẽ
chọn một cách hành xử khi trong hoàn cảnh như vậy.
"Bản
thân tôi lúc nào cũng ủng hộ nhà văn Nguyễn Quang Lập
và bản thân tôi cũng có mối quan hệ tình bạn với nhà
văn Nguyễn Quang Lập", thạc sỹ Trung nói với Tọa
đàm.
Trong
vòng một tuần, từ ngày 29/11 tới ngày 6/12, hai blogger
được nhiều người biết tới là ông Hồng Lê Thọ (chủ
blog Người Lót Gạch) và ông Nguyễn Quang Lập đã bị
công an bắt giữ mà có ý kiến cho là lý do bắt "tạm
giữ hình sự" có thể đều liên quan tới điều 258
của Bộ luật Hình sự.
Kỹ
sư Lân Thắng bình luận với Tọa đàm:
"Tôi
nghĩ rằng giới blogger trong cả nước rất là quan tâm
tới hai bloggers này. Và tôi nghĩ việc bắt họ cho đến
giờ này, tôi nghĩ có lẽ là một đòn thăm dò đối với
giới hoạt động.
"Đồng
thời cũng có sự tranh đấu, sự tranh giành nào đó trước
kỳ Đại hội Đảng và đấy là lý do chính để bắt
nhà văn Nguyễn Quang Lập".
'Hành
xử lạ lùng'
Các
vụ bắt hai bloggers diễn ra chỉ trong vòng một tuần
trước ngày nhân quyền Liên hiệp quốc năm nay, ngày mà
hôm thứ Tư, 10/12/2014, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban
Ki-moon nhấn mạnh thông điệp "Nhân quyền 365"
được hiểu là quanh năm 365 ngày, ngày nào cũng là ngày
của quyền con người, ngày để 'lên tiếng.'
Bình
luận về các vụ bắt giữ tại thời điểm này, Tiến
sỹ Nguyễn Quang A, nhà quan sát xã hội Việt Nam từ
Hà Nội nói với Tọa đàm: "Tôi cũng ngạc nhiên
về một sự hành xử hết sức lạ lùng của chính quyền
Việt Nam, bắt Giáo sư Hồng Lê Thọ trước, rồi cách
ngày Nhân quyền Quốc tế có 3-4 ngày, thì bắt một nhà
văn rất nổi tiếng, một blogger rất có tiếng ở Việt
Nam.
"Anh
Nguyễn Quang Lập có hàng trăm ngàn người hâm mộ và
thực sự cả hai anh đều hoạt động hết sức ôn hòa
và mang tính xây dựng. Nhưng người ta vẫn vu cho họ
những tội hết sức vu vơ, và bắt họ tôi nghĩ là điều
gì đấy mà tôi nghĩ là khó hiểu. Và người ta khó mà
đánh giá, lý giải tại sao họ lại làm những việc mà
nhiều người cho rằng là rất ngớ ngẩn và ngu ngốc như
vậy. Nguyên nhân của nó là gì không cai có thể biết rõ
được, nhưng chỉ có thể nêu ra những giả thuyết để
tìm cách lý giải mà thôi.
"Trong
mọi trường hợp, đấy là một sự vi phạm nhân quyền
hết sức trắng trợn của nhà cầm quyền và rất đặc
biệt là sau khi Việt Nam đã trở thành thành viên của
Hội đồng nhân quyền quốc tế của Liên hợp quốc, sau
khi Việt Nam đã vượt qua cuộc sát hạch UPR (kiểm định
định kỳ phổ quát về nhân quyền), tháng Hai và tháng
Sáu năm nay.
"Và
trước ngày Nhân quyền Quốc tế có vài ngày, mà họ làm
những việc như thế thì gây ra sự phẫn nộ hết sức
là lớn ở trong nước Việt Nam và các trí thức, các nhà
văn, cũng như những người yêu mến anh Lập đã vừa mới
có một đòi hỏi nhà cầm quyền phải trả ngay tự do
lại cho anh Nguyễn Quang Lập cũng như trả tự do cho Giáo
sư Lê Hồng Thọ, thả ngay anh Trương Duy Nhất, anh Nguyễn
Hữu Vinh và những người khác.
"Tôi
nghĩ rằng đấy là một diễn biến rất là buồn về
nhân quyền ở Việt Nam trong những ngày mà cả thế giới
kỷ niệm về nhân quyền", Tiến
sỹ Quang A nói với Tọa đàm.
'Không
thể đảo ngược'
Hôm
thứ Năm, Thạc sỹ công nghệ thông tin Nguyễn Tiến
Trung, người từng bị kết án 7 năm tù vì tội 'hoạt
động chống phá chính quyền' trong vụ án với Luật sư
Lê Công Định và kỹ sư, doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức
và những người khác, bình luận với Tọa đàm của BBC
về xu hướng nhân quyền, dân chủ ở Việt Nam.
Nhắc
lại lời được cho là của chính Thủ tướng Việt Nam,
ông Nguyễn Tấn Dũng, thạc sỹ Tiến Trung nói:
"Ông
nói nhân quyền, tự do và dân chủ là xu hướng không thể
đảo ngược và là đòi hỏi khách quan của xã hội loài
người, Việt Nam không phải ngoại lệ. Và như vậy trong
Hiến pháp, pháp luật và chính sách đều nêu rõ dân chủ
và nhân quyền vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho
sự tăng trưởng và phát triển của Việt Nam.
"Như
vậy chứng tỏ phía những người lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam nhận thức rõ vấn đề là phát triển
nhân quyền tốt cho sự phát triển của đất nước, là
bởi vì từng cá nhân khi bảo đảm các quyền của mình
thì có cơ hội để phát triển tòan diện, để tối đa
hóa tiềm năng của chúng mình.
"Khi
từng cá nhân được tối đa hóa tiềm năng của chính
mình và phát triển tòan diện thì khi đó đất nước mới
phát triển tòan diện được. Tuy nhiên, trong bất kỳ
quốc gia dân chủ nào đều có luật pháp và chuẩn mực.
"Thì
luật pháp đó phải do Quốc hội do tòan dân bầu ra, có
nhiều nhóm khác nhau để trong Quốc hội để ban hành đạo
luật nó phải công bằng, phải chuẩn mực, như vậy mới
bảo đảm được nhân quyền, chứ không thể nào ngụy
biện như giới báo chí trong nước (nói) là 'nhân quyền
hay tự do quá chớn sẽ gây hại, thì cái đó hoàn tòan
không phải.
"Bởi
khi đó còn có vấn đề pháp luật bảo vệ nhân quyền
và bảo vệ quyền của người này sẽ không xâm phạm
quyền của người khác. Nhưng vấn đề là pháp luật ở
Việt Nam do một đảng làm ra nên nó sẽ bảo đảm quyền
của cái đảng đó thôi", thạc sỹ Tiến Trung nói
với Tọa đàm.
'Thông
điệp hy vọng'
Hôm
thứ Năm, Tiến sỹ Jonathan London, nhà nghiên cứu xã
hội học và chính trị từ Đại học Thành thị Hong Kong
nêu quan điểm tại Tọa đàm đánh giá tình hình nhân
quyền ở Việt Nam.
Ông
nói: "Tiến bộ đối với nhân quyền vẫn còn quá
chậm so với những gì mà chúng ta mong muốn, nhưng việc
chúng ta đang có những thảo luận công khai như thế này,
việc có những bloggers như Nguyễn Quang A, Nguyễn Quang
Lập, Nguyễn Hoàng Vy v.v... thì người ta đang tiếp tục
cho một quá trình mà có những tiến bộ quan trọng về
nhân quyền.
"Và
tôi hy vọng trong thời gian tới, có thể là (nhiều)
tháng, (nhiều) năm, hy vọng rằng trong tương lai Việt
Nam, mỗi người đều nỗ lực hơn nữa, để có một
Việt Nam (mà) quyền con người sẽ (đạt) được, đó là
một thông điệp tôi gửi tới những người Việt Nam.
Về
vị trí của nhân quyền trong quan hệ Mỹ - Việt, nhà
nghiên cứu người Mỹ đang giảng dạy tại Hong Kong nói:
"Tôi
nghĩ rằng nhân quyền ở Việt Nam rất quan trọng đối
với quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam, chưa rõ làm sao gần
đây có những người bloggers bị bắt, nhưng tôi hy vọng
những người ở Việt Nam, đặc biệt những lãnh đạo
muốn thực sự có một quan hệ với Mỹ,
"Thì
dù Mỹ, cũng có những vấn đề về nhân quyền, chẳng
hạn hành động của CIA..., nhưng nhiều người ở Mỹ
muốn... đặc biệt giới lãnh đạo ở Việt Nam, có thể
có một sự dũng cảm, để có bước đi quyết định,
cho phép tình trạng nhân quyền ở Việt Nam có tiến bộ.
"Và
nếu thế, tôi nghĩ là quan hệ giữa hai nước Mỹ - Việt
sẽ tiến bộ rất nhanh, thì đó sẽ mang lợi cho cả hai
nước", Tiến sỹ Jonathan London nói với BBC.
No comments:
Post a Comment