Trong
một tuần lễ có đến hai blogger bị bắt giữ, mà hai
người này lại là những người có ý kiến phản biện
ôn hòa trên trang blog của họ. Câu hỏi nhiều người đặt
ra lúc này là nguyên nhân thực đằng sau việc bắt bớ
này. Sau đây là ghi nhận ý kiến các blogger Việt nam
trong và ngoài nước về chuyện này.
Đấu
đá nội bộ?
Cựu
nhà báo, blogger Huỳnh Ngọc Chênh dẫn lời bình luận từ
cổng thông tin điện tử của bộ Công an nói rằng blog
của nhà văn Nguyễn Quang Lập làm chia rẽ nội bộ bằng
cách chê bay Tổng bí thư và khen Chủ tịch nước, từ đó
ông Huỳnh Ngọc Chênh đặt giả thuyết:
“Có
thể là ổng bị bắt là do nội bộ của họ có vấn đề
với nhau, cho nên ông Lập bị nghi ngờ là đứng ở phe
này đấu đá phe kia.”
Đây
cũng là ý kiến của nhà Nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim
Phúc cho rằng việc bắt bớ này diễn ra trước thềm đại
hội trung ương đảng, và ông Hồng Lê Thọ bị liên can.
Nhà
báo tự do Phạm chí Dũng cũng có phần nghiêng về giả
thuyết này, và ông cũng nhắc lại trường hợp hai
blogger trước đây bị bắt là Phạm Viết Đào và Trương
Duy Nhất:
Tôi
không cho việc bắt giữ hai blogger Hồng Lê Thọ và Nguyễn
Quang Lập vừa qua là một cú ra đòn trực tiếp đánh vào
giới dân chủ việt Nam. Điều này cũng giống như là một
năm trước khi mà người ta bắt giữ hai blogger Phạm Viết
đào và Trương Duy Nhất, cũng có nhiều dư luận đồn
đoán chuyện dân chủ Viêt Nam bị đàn áp. Thực chất
không phải như vậy, mà vì một lý do khác. Lần này tôi
cho cũng thế, mặc dù hoàn cảnh hai blogger Hồng Lê Thọ
và Nguyễn Quang Lập khá là khác biệt. Nhưng mà thực
chất đây chỉ là những vấn đề liên quan đến một số
cá nhân cầm quyền và phần nào đó ẩn chứa những động
thái nội bộ giữa các chính khách với nhau.
Blogger
Nguyễn Lân Thắng cũng ngạc nhiên về hai trường hợp
bắt bớ này vì ông cho rằng sự phê bình hay chỉ trích
chính phủ của hai ông Thọ và Lập đều rất ôn hòa, do
đó theo ông Thắng thì nguyên nhân nằm ở chổ khác:
“Tôi
nghĩ rằng đây là một thủ đoạn chính trị, vừa làm
gây sốc đối với các blogger và giới bất đồng chính
kiến, đồng thời tạo ra một vấn đề thu hút dư luận
quên đi những vẫn đề căng thẳng trước đại hội
đảng.”
Cùng
có suy nghĩ rằng chuyện bắt bớ hai blogger là do thời
điểm trước đại hội trung ương đảng còn có hai
blogger Đoan Trang và Điếu Cày. Hai blogger này trong một
cuộc phỏng vấn với báo Người Việt tại Nam California
sau khi ông Lập bị bắt, nói rằng blog của ông Lập thu
hút nhiều người đọc, hình thành các nhóm liên kết với
nhau, và nhà cầm quyền phải dập tắt.
Con
tin chính trị hay sự khẳng định sức mạnh cầm quyền?
Bên
cạnh nghi ngờ rằng có chuyện đấu đá nội bộ giữa
các phe phái khác nhau trước thềm đại hội đảng, giới
bất đồng chính kiến cũng đồn đoán rằng việc bắt
giữ này của nhà cầm quyền Việt nam là để có cái để
trao đổi với các quốc gia phương Tây mà Việt nam cần.
Những đồn đoán này là có nguyên nhân từ những lần
thả tù chính trị trước đây thường là trùng hợp với
một chuyến thăm ngoại giao nào đó, hay một cuộc thương
thảo thương mại, kinh tế, quốc phòng nào đó giữa Việt
nam và các quốc gia phương Tây.
Nhưng
ông Huỳnh Ngọc Chênh thì không đồng ý rằng đó là
nguyên nhân của việc bắt bớ lần này, ông nói:
“Tôi
thì tôi không nghĩ vậy, họ bắt là có thể có một chủ
trương mới nào đó, họ thấy cần phải uốn nắn, cần
phải hạn chế quyền tự do ngôn luận, hạn chế sự
phản biện của xã hội, cho nên họ nhắm một số người
nào đó để mà bắt.”
Ngay
sau khi Giáo sư Hồng Lê Thọ bị bắt thì một người bạn
thân của ông là nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc cũng nói
với chúng tôi là ông ngờ rằng việc phản biện của
giới trí thức Việt nam đã làm cho giới cầm quyền
không hài lòng.
Blogger
Mẹ Nấm thì nói là sự phản biện chưa bao giờ có ở
Việt nam, ít nhất là trên phương diện chính thức. Cô
cũng cho rằng sự lo ngại người dân sẽ bị những ảnh
hưởng bởi những trang blog và mạng xã hội nên có xảy
ra trấn áp.
Nói
về thái độ của nhà cầm quyền Việt nam trước những
vấn đề như tự do ngôn luận và quyền con người,
blogger Mẹ Nấm nói tiếp:
“Tôi
thấy rằng chuyện bắt liên tiếp hai blogger cho thấy rằng
những blogger Việt nam chúng tôi phản ứng chưa đủ mạnh
cho nên nhà nước cứ bắt giữ các blogger mà không quan
tâm đến sự quan ngại hay sự bày tỏ của chúng tôi. Về
phía ngoại giao của nhà nước thì tôi thấy rằng họ
đang chứng tỏ cho thấy rằng quyền tự do ngôn luận là
một thứ xa xỉ, nhằm bảo vệ lợi ích của cá nhân hay
nhà nước, thì họ sẳn sàng bắt những người bất đồng
chính kiến thể hiện chính kiến một cách ôn hòa.”
Trả
lời câu hỏi liệu việc bắt bớ này có làm chùn bước
các blogger đang dấn thân đấu tranh cho tự do ngôn luận
hay không, blogger Mẹ Nấm nói rằng những người phản
biện sẽ không chùn bước. Ông Huỳnh Ngọc Chênh thì nói
là có thể cũng có những blogger chùn bước nhưng nhìn
chung thì số đông phản ứng mạnh hơn mà không sọ hãi.
Blogger
Nguyễn Văn Thạnh cũng đồng ý với nhận định này:
“Nó
cũng có tác động đối đáng kể với một số người,
những người chưa đủ nhiệt tâm có thể cảm thấy bất
an và dừng công việc của mình. Nhưng những người có
cam kết mạnh mẽ hơn đối với lý tưởng sống của
mình thì họ thấy cũng bình thường thôi.”
Đây
cũng là điều mà blogger Nguyễn Lân Thắng phát biểu
với chúng tôi:
“Nếu
mà sợ thì chúng tôi đã không làm việc này. Còn chuyện
họ bắt ai, bắt như thế nào, họ toan tính điều gì, …
thì chuyện đó nó kinh khủng đó, nhưng mà nó đã nằm
trong dự tính của chúng tôi khi chúng tôi làm chuyện
này.”
Nói
về sự phản biện xã hội, Giáo sư Nguyễn Thế Hùng,
người tham gia điều hành trang mạng Bauxite Vietnam với
nhiều hoạt động phản biện chính trị xã hội mạnh
mẽ, khi được hỏi liệu thời gian sắp tới việc phản
biện sẽ trở nên khó khăn hơn hay không thì ông nói là
đối với nhà nước Việt nam thì rất khó đoán chuyện
này, và ông nói thêm:
“Nhà
nước làm cái đó là không đúng, vì nếu như có những
cuộc phản biện ôn hòa như thế thì cũng giống như mình
có cái gương, mình xem chổ nào cái mặt mình nó bị lọ
lem thì mình sửa, đằng này mình lại đập cái gương
đi.”
Một
nhà quan sát nước ngoài rất quan tâm đến Việt nam là
giáo sư Jonathan London giảng dạy tại Đại học
thành thị Hồng Kong cũng nói rằng chuyện bắt bớ vừa
qua là không tốt
“Tôi
thấy là hơi tiếc vì trong một thời gian nhiều người
chờ đợi những tiến bộ về mặt nhân quyền ở Việt
nam mà có những sự kiện như thế này thì đáng lo. Tôi
hy vọng là cả hai người sẽ được thả trong thời gian
ngắn để Việt Nam thực sự bước vào một giai đoạn
mới, bởi vì cứ có những chuyện như thế này thì rất
khó để quan hệ chiến lược của Việt nam sẽ phát
triển mạnh.”
Ý
kiến của Giáo sư London cũng là hy vọng của nhiều
blogger, nhà báo Việt nam về tự do ngôn luận và quyền
con người trong tương lai, trong đó có nhà báo Phạm Chí
Dũng. Ông nói rằng ông hy vọng sẽ không còn có người
nào bị bắt nữa trong thời gian tới trước đại hội
trung ương đảng cộng sản Việt nam.
No comments:
Post a Comment